PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA

DLA KOGO?

Zgodnie z  art. 17 ust. 1 ustawy – Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2016 poz. 672), organ wykonawczy województwa, powiatu i gminy, w celu realizacji polityki ochrony środowiska, sporządza  odpowiednio  wojewódzkie,  powiatowe  i gminne  programy  ochrony  środowiska,  uwzględniając  cele  zawarte w strategiach, programach i dokumentach programowych, o których mowa w art. 14 ust. 1.

CO OBEJMUJE OPRACOWANIE?

Program ochrony środowiska wykonywany jest wg wytycznych Ministerstwa Środowiska, w oparciu o model „siły sprawcze – presja – stan – wpływ – reakcja” (D-P-S-I-R), który został opracowany przez OECD i rozwinięty przez Europejską Agencję Środowiska.

Zgodnie z modelem D-P-S-I-R zjawiska społeczne i gospodarcze (D) prowadzą do wywierania presji (P) na środowisko. W konsekwencji, zmianie ulega stan środowiska (S). Środowisko ma bezpośredni wpływ (I) na zdrowie ludzi, na ekosystemy oraz na gospodarkę. Wpływ ten wyzwala z kolei społeczną i polityczną reakcję (R), która kształtuje pośrednio lub bezpośrednio poszczególne elementy modelu.

W modelu D-P-S-I-R niewystarczający jest opis stanu środowiska. Opis powinien zostać uzupełniony o przedstawienie, jakie są przy czyny takiego stanu oraz jak środowisko wpływa na życie gospodarcze i społeczne oraz na decyzje polityczne.

Należy dokonać oceny stanu środowiska na terenie danej JST z uwzględnieniem dziesięciu obszarów przyszłej interwencji: (1) ochrona klimatu i jakości powietrza, (2) zagrożenia hałasem, (3) pola elektromagnetyczne, (4) gospodarowanie wodami, (5) gospodarka wodno-ściekowa, (6) zasoby geologiczne, (7) gleby, (8) gospodarka odpadami i zapobieganie powstawaniu odpadów, (9) zasoby przyrodnicze, (10) zagrożenia poważnymi awariami. W ramach każdego obszaru interwencji należy uwzględnić zagadnienia horyzontalne: (I) adaptację do zmian klimatu, (II) nadzwyczajne zagrożenia środowiska, (III) działania edukacyjne oraz (IV) monitoring środowiska. Ocena stanu środowiska powinna zostać uzupełniona o prognozę stanu środowiska na lata obowiązywania POŚ.

Ponadto, rekomendowane jest przedstawienie zaktualizowanych danych w zakresie:

• liczby oczyszczalni ścieków,
• zasięgu kanalizacji (km i % populacji korzystającej z systemu kanalizacji),
• liczby składowisk komunalnych czynnych i nieczynnych,
• liczby składowisk przemysłowych czynnych i nieczynnych,
• form ochrony przyrody i ich liczby.

Istotne jest poza tym zawarcie publicznie dostępnych informacji o podmiotach mających największy wpływ na środowisko, np. elektrownie, składowiska odpadów, zakłady produkcyjne, sektor bytowo-komunalny.

Elementy środowiska i zjawiska o charakterze przestrzennym, takie jak np. wody, obszary chronione, źródła zanieczyszczeń, powinny być – w miarę możliwości – przedstawiane na mapach dotyczących stanu zastanego, jak i docelowego.

Ocena stanu środowiska powinna być spójna z informacjami o stanie środowiska, zawartymi w innych dokumentach strategicznych, które obowiązują na szczeblu danej JST.

Oceniając stan środowiska, należy:

• syntetycznie opisać efekty realizacji dotychczasowego POŚ, bazując na informacjach zawartych w ostatnim dwuletnim raporcie z wykonania, oraz przedstawić efekty w tabeli wg schematu: zakładany cel – podjęte zadania – efekt wraz z przypisanym wskaźnikiem,
• dokonać analizy SWOT dla obszarów przyszłej interwencji,
• syntetycznie opisać uwarunkowania wewnętrzne (z terenu danej JST) i zewnętrzne (np. z terenu sąsiedniej gminy, z terenu innych województw, z terenu państw sąsiadujących) mające wpływ na stan środowiska,
• uwzględnić najważniejsze problemy (syntetyczny opis wg schematu: stan aktualny – cel poprawy),
• uwzględnić najważniejsze sukcesy (syntetyczny opis i tabela wg schematu: uwarunkowania lub podjęte zadania w przeszłości – stan aktualny – jeśli konieczne: zadania, mające na celu utrzymanie dobrego stanu).

Cele programu ochrony środowiska, zadania i ich finansowanie, muszą uwzględniać:

• cele, kierunki interwencji i zadania wynikające z oceny stanu środowiska,
• harmonogram rzeczowo-finansowy (z uwzględnieniem środków UE, EOG, NFOŚiGW, WFOŚiGW i in.): osobno dla zadań własnych samorządu opracowującego POŚ i zadań monitorowanych).

Propozycje celów, kierunków interwencji oraz zadań powinny wynikać m.in. ze zdefiniowanych zagrożeń i problemów dla poszczególnych obszarów interwencji (analiza SWOT). Wymagane jest, aby zadania podejmowane na szczeblu samorządowym przyczyniały się do osiągnięcia krajowych celów zapisanych w dokumentach strategicznych i programowych. Analogicznie, powiatowe POŚ powinny uwzględniać cele wojewódzkie, a gminne POŚ cele powiatowe. Postulowane jest, aby wszystkie planowane zadania cechowała efektywność kosztowa, a więc, aby jak najlepszy efekt został osiągnięty najmniejszym możliwym kosztem. Dlatego też przy określaniu celów warto w jak najszerszym stopniu wykorzystać efekt synergii, tj. w taki sposób projektować instrumenty, działania i kierunki interwencji, aby służyły osiągnięciu więcej niż jednego celu. Przykładem mogą być działania na rzecz rozwoju gospodarki niskoemisyjnej, które powinny uwzględniać zarówno kwestie ochrony klimatu, jak również ochronę jakości powietrza i efektywność energetyczną. Odnośnie do kwestii finansowania zadań, należy przedstawić kompletną informację na temat instrumentów finansowych pozostających w dyspozycji samorządu, przewidywanych potrzeb finansowych w odniesieniu do poszczególnych zadań, źródeł finansowania oraz na temat możliwych zagrożeń w zapewnieniu finansowania poszczególnych przedsięwzięć.

POŚ powinien zwięźle przedstawić całościowy proces jego realizacji. Na realizację POŚ składają się następujące elementy: współpraca z interesariuszami, opracowanie treści POŚ, zarządzanie, monitorowanie, okresowa sprawozdawczość, ewaluacja oraz aktualizacja.

CO NAS WYRÓŻNIA?

• nie wykonujemy opracowań wg szablonu, kładziemy nacisk na badania terenowe i kameralne, pozwalające zgromadzić komplet danych źródłowych, niezbędnych do rzetelnego wykonania opracowania,
• oferujemy możliwość przedstawienia opracowania na zebraniach, konsultacjach, itp.,
• udzielamy zniżek na inne usługi